بررسی نقش سیستم ترمیم ner در سرطان ریه توسط مطالعه ژن xpd (ercc2) در جمعیت ایرانی

به طور معمول انسان به واسطه ی دود سیگار، محیط های آلوده و غیره در معرض آمین های آروماتیک سرطان آور و موتاسیون زا قرار دارد. این مواد شیمیایی می توانند در بدن ضمائم dna را تشکیل داده و بنابراین منجر به آسیب dna شوند. حفظ تمامیت dna آسیب دیده، نوعاً نتیجه ی عملکرد برخی از آنزیم های ترمیم کننده ی dna می باشد، که عملکرد نرمال این آنزیم ها برای حفظ سلامت ژنومی و اجتناب از تغییر شکل نئوپلاسمی سلولی مهم است. از آنجایی که آنزیم های ترمیمی dna ممکن است توانایی اثرگذاری روی سطح ضمائم dna را داشته باشند، اغلب درجات متفاوتی از ظرفیت ترمیم dna به واسطه ی وجود پلی مورفیسم در این آنزیم ها و بنابراین ارتباط آن با خطر ابتلای انسان به انواع سرطان ها مورد انتظار است. یکی از شناخته شده ترین پلی مورفیسم های ژنتیکی ژن های ترمیمی dna، گزرودرما پیگمنتوزوم گروه d (xpd یا ercc2) است که زیاد مورد مطالعه قرار گرفته است. ژن xpd هلیکازی را کد می کند که جزئی از فاکتور رونویسی tfiih بوده و عضو ضروری سیستم ترمیم برش نوکلئوتیدی (ner) می باشد که مسئول ترمیم آداکت های حجیم و آسیب های وارده به dna توسط uv می باشد. مطالعات نشان داده است که افراد واجد پلی مورفیسم lys 751 gln در ژن xpd در مقایسه با افراد lys 751 gln دارای ظرفیت ترمیمی (drc) کمتر از حد نرمال برای حذف محصولات نوری uv می باشند. در این پلی مورفیسم جانشینیa c سبب ایجاد جایگاه جدید برشی برای آنزیم محدودالاثر psti می شود. در مطالعه حاضر که به صورت کنترل – بیمار انجام گرفت، فراوانی پلی مورفیسم ژن xpd، lys 751 glnتعیین و سپس نقش آن در احتمال ابتلا به سرطان ریه مورد بررسی قرار گرفت. در این راستا ابتدا، dna ژنومی از نمونه خون کامل 160 نفر شامل 88 فرد سالم و 72 بیمار مبتلا به سرطان ریه با روش نمکی استخراج شد. پلی مورفیسم و ژنوتیپ افراد lys 751 gln توسط طراحی پرایمر و به کمک تکنیک rflp-pcr تعیین گردید. براساس آنالیزهای آماری که توسط نرم افزار spss نسخه 16 انجام گرفت، توزیع فراوانی آلل c و a در جمعیت ایران تقریبا مشابه بدست آمد و بنابراین وجود آلل c در پلی مورفیسم lys 751 glnارتباط چندانی با خطر ابتلا به سرطان ریه نشان نداد (05/0 <p).